โหราศาสตร์พระเวท(ภารตะ)

บทที่ 5

เวลานาฬิกาและเวลาท้องถิ่น

˜

(14)  โลกมีลักษณะเป็นลูกกลมมีขั้วหรือปลายสุด 2 ขั้ว  ขั้นเบื้องบนเรียกว่าขั้วโลกเหนือ  ขั้นเบื้องต่ำเรียกว่าขั้นโลกใต้ระหว่างขั้นเหนือและขั้วใต้แบ่งระยะออกเป็นองศาลิปดาตั้งศูนย์กลางที่กึ่งกลางโลก  เส้นสูญสูตร  เรียกว่าระยะวิถันตรหรือระยะรุ้ง  ถ้าเหนือศูนย์กลางก็เรียกว่าวิถันดรเหนือหรือรุ้งเหนือ  ถ้าใต้ศูนย์กลางก็เรียกว่าวิถันดรใต้หรือรุ้งใต้  เมื่อโลกมีลักษณะเป็นรูปกลม  จะเป็นโดยโลกหมุนรอบตัวเองและเคลื่อนไปรอบดวงอาทิตย์ก็ดีหรือดวงอาทิตย์จรรอบโลกก็ดี  ทั้ง 2 ประการพื้นโลกทั่วไปก็ย่อมไม่ได้รับแสงจากดวงอาทิตย์พร้อมกัน  เพราะส่วนโค้งของทรงกลมของโลกย่อมบังแสงเป็นเงาในตัวเอง  ส่วนไหนที่รับแสงอาทิตย์ก่อนเรียกส่วนนั้นทิศนั้นว่าตะวันออก  ทิศตรงข้ามเรียกว่าตะวันตก ในระหว่างทิศตะวันออกตะวันตกแบ่งระยะออกเป็นองศาลิปดา ฯลฯ  เรียกว่าระยะทีฆันดรหรือระยะแวง  ถ้าทางตะวันออกก็เรียกว่าทีฆันดรตะวันออกหรือระยะแวงตะวันออก  ทางตะวันตกก็เรียกว่าทีฆันดรตะวันตกหรือระยะแวงตะวันตก

(15)  เหตุที่โลกเป็นรูปทรงกลม  และพื้นที่ของโลกรับแสงอาทิตย์ไม่พร้อมกันเวลาที่กำหนดเป็นมาตราไว้ก็ย่อมผิดกัน  สุดแท้ระยะรุ้งแวงของสถานที่ทั้งการโคจรของอาทิตย์และส่วนโค้งของโลก  เพื่อเป็นหลักในการเทียบเวลาจึงตั้งหลักของเวลาที่ศูนย์กลางระยะซึ่งเป็นที่ตั้ง จ.ว. กรีนิช  ประเทศอังกฤษ  เวลาที่กรีนิชเรียกว่าเวลามัธยมกรีนิชระยะแวงนับจากศูนย์กลางที่อ้อมรอบโลกมาบรรจบที่ศูนย์กลางอีกเป็นระยะ 360 องศา  โลกหมุนรอบตัวเอง 1 รอบ 360 องศาเป็นเวลา 4 นาที  หรือ 10 วิมหานาที หรือเวลา 4 นาทีหรือ 10 วิมหานาที  โลกเคลื่อนไปได้ 1 องศา  หรือ ณ สถานที่ทุก ๆ 1 องศาของระยะแวงโลกได้รับแสงอาทิตย์ช้าเร็วกว่ากันองศาละ 4 นาที หรือ 30 วิมหานาที  สุดแท้แต่สถานที่นั้นอยู่ทางตะวันออกหรือตะวันตกของศูนย์กลางคือที่กรีนิช  ถ้าสถานที่นั้นอยู่ทางตะวันออกของกรีนิชก็ได้รับแสงอาทิตย์ก่อนเวลามัธยามกรีนิชของสาละ

4  นาทีหรือ 10 วิมหานาที ถ้าอยู่ทางตะวันตกของกรีนิชก็ได้รับแสงอาทิตย์ภายหลังเวลามัธยมกรีนิชของสาละ 4 นาทีหรือ 10 วิมหานาที รวมความว่าสถานที่ใดอยู่ทางตะวันออกของกรีนิชเวลาของสถานที่นั้นเร็วกว่าเวลามัธยมกรีนิช 4 นาทีหรือ 10 วิมหานาทีต่อ 1 องศาของระยะแวง  เวลาเฉพาะสถานที่นี้เรียกว่าเวลามัธยมท้องถิ่น  ถ้าสถานที่นั้นอยู่ทางตะวันตกของกรีนิชเวลามัธยมท้องถิ่นเฉพาะสถานที่นั้นก็ช้ากว่าเวลามัธยมกรีนิช 4 นาทีหรือ 10 วิมหานาทีต่อ 1 องศา

ในการหาเวลาที่แน่นอนต้องทำดังนี้

ก.     เวลามัธยมท้องถิ่นต้องเทียบจากเวลามัธยมกรีนิชเสมอ

ข.     เวลามัธยมท้องถิ่นเท่ากับ เวลามัธยม    กรีนิช + หรือ – ฑีฆันดร/15องศา

ค.     + ถ้าสถานที่นั้นอยู่ทางตะวันออกของกรีนิช

ง.      – ถ้าสถานที่นั้นอยู่ทางตะวันตกของกรีนิช

(16)  ประเทศต่าง ๆ ได้ตั้งเวลาขึ้นใช้เฉพาะภายในประเทศหรือเฉพาะภาคของมหาประเทศ

โดยกะเอาที่ระยะแวงของจังหวัดหนึ่งในประเทศหรือภาคนั้นเป็นเกณฑ์แล้วถือเอาเป็นเวลาเฉพาะภาคหรือประเทศเรียกว่าเวลาอัตรา  ประเทศสยามเริ่มใช้เวลาอัตราเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2563 กะเอาที่ระยะแวง 105 องศาตะวันออก  ตรงกับที่ตั้งจังหวัดอุบลซึ่งเป็นสถานที่ ๆ ได้รับแสงอาทิตย์ก่อนกรีนิช 7 ชั่วโมงหรือเร็วกว่าเวลามัธยมกรีนิช 7 ชั่วโมง  เป็นเวลามัธยมท้องถิ่นเฉพาะจังหวัดอุบล  แต่ถือเอาเป็นเวลาอัตราทั่วประเทศ  แต่จังหวัดต่าง ๆ ในประเทศหนึ่ง ๆ ไม่ได้ตั้งอยู่ในระยะรุ้งระยะแวงเดียวกัน  ฉะนั้นเวลามัธยมท้องถิ่นและเวลาอาทิตย์ขึ้นก็ย่อมแตกต่างกัน  เช่นประเทศสยามแต่ละจังหวัดตั้งที่ระยะรุ้ง  (วิถันดร)  เหนือ 6 องศาถึง 20 องศา  ระยะแวง (ทีฆันดร) ตะวันออก 98 องศาถึง 105 องศาเมื่อได้ตั้งเวลาอัตราแล้วเวลาที่ได้จากนาฬิกาเป็นเวลาอัตราของประเทศ  เช่นเวลานาฬิกาในประเทศสยามเป็นเวลาอัตราของประเทศสยามก็จะเป็นเวลามัธยมท้องถิ่นได้เฉพาะจังหวัดอุบลจังหวัดเดียว

(17)  หาเวลามัธยมท้องถิ่นในประเทศสยาม  วิธีหาเวลามัธยมท้องถิ่นก่อนวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2463 เวลาที่ได้จากนาฬิกานั้นเป็นเวลามัธยมท้องถิ่นสำหรับ

จังหวัดพระนครและจังหวัดธนบุรี  ถ้าต่างจังหวัดให้เอาอัตราเวลาทีฆันดรสำหรับจังหวัดนั้น ๆ บวกหรือลบเวลานาฬิกาเสียก่อน  จะได้เป็นเวลามัธยมท้องถิ่นเฉพาะจังหวัด

ก.  เวลานาฬิกาก่อนวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2463 เป็นเวลามัธยมท้องถิ่นสำหรับจังหวัดพระนครและธนบุรี

ข.  เวลานาฬิกาก่อนวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2463  + หรือ – อัตราเวลาทีฆันดรต่างจังหวัด – เวลามัธยมท้องถิ่นจังหวัด

ถ้าภายหลังตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2463 เป็นต้นมาให้เอา 18 นาที 2 วินาทีลบเวลาอัตรา จะได้เป็นเวลามัธยมท้องถิ่นเฉพาะพระนครและธนบุรี  เมื่อได้เวลามัธยมท้องถิ่น  พระนคร  ธนบุรี แล้วต้องการเวลามัธยมท้องถิ่นต่างจังหวัด  เอาอัตราเวลาทีฆันดรเฉพาะจังหวัดบวกหรือลบเวลามัธยมท้องถิ่นพระนครธนบุรี  จะได้เป็นเวลามัธยมท้องถิ่นเฉพาะจังหวัดนั้น ๆ (ดูตารางเวลาท้ายบท)

ก.  เวลานาฬิกาภายหลังตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2463 เป็นเวลาอัตราของประเทศสยาม

ข.  เวลาอัตรา – 17 นาที 2 วินาที = เวลามัธยมท้องถิ่นสำหรับจังหวัดพระนครและธนบุรี

ค. เวลามัธยมท้องถิ่นจังหวัดพระนครธนบุรี + หรือ – อัตราเวลาทีฆันดรจังหวัดเวลามัธยมท้องถิ่นจังหวัด

ตารางเทียบเวลาที่จะต้องเพิ่มและหักจากเวลานาฬิกา  และตำแหน่งที่ตั้งจังหวัดตามระยะวิถันดร  เพื่อหาอันโตนาที

จังหวัด                                           เพิ่มหรือหัก                                    อยู่ที่วิถันดร (รุ้ง)                               ระยะวิถันดรเหนือ

 

กรุงเทพฯ ธนบุรี                                   -             -                                                            ,,                                      13 องศา 45 ลิปดา

 

กระบี่                                                      - 6 นาที 54 วินาที                                              ,,                                      8    ,,    08    ,,

 

กระ บุรี                                                    - 7   ,,    50    ,,                                                   ,,                                      10  ,,    16    ,,

 

กาญจนบุรี                                              - 3   ,,    58    ,,                                                   ,,                                      18  ,,    00    ,,

 

กำแพงเพชร                                            - 3   ,,    42    ,,                                                   ,,                                      16  ,,    34    ,,

 

ขอนแก่น                                               + 9   ,,    46    ,,                                                   ,,                                      16  ,,     32   ,,

 

จันทบุรี                                                 + 8    ,,    18    ,,                                                   ,,                                      12  ,,    38    ,,

 

ฉะเชิงเทรา                                            + 2    ,,    18    ,,                                                   ,,                                      13  ,,    44    ,,

 

ชลบุรี                                                    + 2    ,,    18    ,,                                                   ,,                                      13 ,, 26 ,,

 

ชัยนาท                                                  -  1    ,,     10   ,,                                                   ,,                                      15  ,,    16 ,,

 

ชัยภูมิ                                                    + 6    ,,    02    ,,                                                   ,,                                      15  ,,    40    ,,

 

ชุมพร                                                    -  5    ,,    16    ,,                                                   ,,                                      10  ,,    31    ,,

 

เชียงราย                                                -  2    ,,    46    ,,                                                   ,,                                      19  ,,    52    ,,

 

เชียงใหม่                                               -  6    ,,    14    ,,                                                   ,,                                      18  ,,    46    ,,

 

ตรัง                                                        -  4    ,,    06    ,,                                                   ,,                                        7  ,,    34    ,,

 

ตราด                                                      + 8    ,,    26    ,,                                                   ,,                                      12  ,,    14    ,,

 

ตาก                                                        -  5    ,,    50    ,,                                                   ,,                                      16  ,,    05    ,,

 

นครนายก                                             + 3    ,,    14    ,,                                                   ,,                                      14  ,,    10    ,,

 

นครปฐม                                              - 1    ,,    58     ,,                                                   ,,                                      13  ,,    55    ,,

 

นครพนม                                                  + 16    ,, 58 ,,                                                  ,,                                      17  ,,    24    ,,

 

นครราชสีมา                                     +   6    ,,    24     ,,                                                   ,,                                      19  ,,    58    ,,

 

นครศรี ธรรมราช                                  - 2    ,,    06     ,,                                                   ,,                                        8  ,,    26    ,,

 

นครสวรรค์                                          - 1    ,,    34     ,,                                                   ,,                                      15  ,,    36    ,,

 

นนท์ บุรี                                            +  0    ,,    04     ,,                                                    ,,                                      13  ,,    50    ,,

 

นราธิวาส                                          +  5    ,,    38     ,,                                                    ,,                                        6  ,,    26    ,,

 

นครราชสีมา                                     +   6    ,,    24    ,,                                                    ,,                                      19  ,,    58    ,,

 

น่าน                                                 +   1   ,,    06    ,,                                                     ,,                                      18   ,,    46    ,,

 

บุรีรัมย์                                             +   6   ,,    42    ,,                                                     ,,                                      15   ,,    00    ,,

 

ปทุมธานี                                          +   0   ,,    22    ,,                                                     ,,                                      14   ,,    06    ,,

 

ประจวบ คีรีขันธ์                                 - 1   ,,    34    ,,                                                      ,,                                      11   ,,    50    ,,

 

ปราจีนบุรี                                          +  3   ,,    38    ,,                                                      ,,                                      13   ,,    56    ,,

 

ปัตตานี                                               +  2   ,, 50 ,,                                                           ,, 6 ,,    52    ,,

 

พังงา                                                    -  8   ,,   10     ,,                                                      ,,                                        8   ,,    32    ,,

 

พัทลุง                                                 +  2   ,,    26    ,,                                                      ,,                                        7   ,,    40    ,,

 

พิจิตร                                                   -  0   ,,   38     ,,                                                      ,,                                      16   ,,    20    ,,

 

พิ ณุโลก                                               -  0   ,,   10     ,,                                                      ,,                                      16   ,,    47    ,,

 

เพชรบุรี                                              +  2   ,,   18     ,,                                                      ,,                                      13   ,,    06    ,,

 

เพชรบูรณ์                                          +  2   ,,    50    ,,                                                      ,,                                      16   ,,    18    ,,

 

แพร่                                                    -   1   ,,    10    ,,                                                      ,,                                      18   ,,    08    ,,

 

ภูเก็ต                                                  -   8   ,,    54    ,,                                                      ,,                                        7   ,,    54    ,,

 

มหาสารคาม                                      +  2   ,,    42    ,,                                                      ,,                                      16   ,,    10    ,,

 

แม่ฮ่องสอน                                       - 10   ,,    46    ,,                                                     ,,                                      19   ,,    12    ,,

 

ยะลา                                                  +  2   ,,    42    ,,                                                      ,,                                        6   ,,    36    ,,

 

ร้อยเอ็ด                                              +12   ,,    50    ,,                                                     ,,                                      15   ,,    58    ,,

 

ระนอง                                               -  7    ,,    26    ,,                                                      ,,                                      10   ,,    04    ,,

 

ระยอง                                                + 3    ,,    14    ,,                                                      ,,                                  12   ,,    46    ,,

 

ราชบุรี                                                 -  2    ,,    18    ,,                                                      ,,                                      13   ,,    38    ,,

 

ลพบุรี                                                 + 3    ,,    34    ,,                                                      ,,                                  14   ,,    50    ,,

 

ลำปาง                                                 - 4    ,,    14     ,,                                                      ,,                                      08   ,,    18    ,,.

 

ลำพูน                                                - 4    ,,     38    ,,                                                      ,,                                      18   ,,    32    ,,

 

เลย                                                     + 4   ,,    50     ,,                                                      ,,                                  07   ,,    28    ,,

 

ศรี ษะเกศ                                           + 5   ,,    54     ,,                                                      ,,                                  05   ,,    04    ,,

 

สกลนคร                                             + 14 ,,    10    ,,                                                      ,,                                  17   ,,    08    ,,

 

สงขลา                                                +  0  ,,    42    ,,                                                       ,,                                    7   ,,    16    ,,

 

สตูล                                                    -  0  ,,    38    ,,                                                        ,,                                       6    ,,    40    ,,

 

สมุทรปราการ                                   + 0   ,,    42    ,,                                                        ,,                                  13   ,,    36    ,,

 

สมุทรสงคราม                                  -  0  ,,    53    ,,                                                        ,,                                  13   ,, 34 ,,

 

สมุทรสาคร                                       + 0   ,,    10    ,,                                                       ,,                                  13   ,,    36    ,,

 

สระบุรี                                              + 2   ,,    02    ,,                                                       ,,                                  14   ,,    38    ,,

 

สิงห์บุรี                                             + 0   ,,    24    ,,                                                       ,,                                  14   ,,    52    ,,

 

สุโขทัย                                             -  2   ,,    34    ,,                                                       ,,                                      17   ,,    05    ,,

 

สุพรรณบุรี                                       -  0    ,,    18    ,,                                                       ,,                                      04   ,,    26    ,,

 

สุราษฎร์ ธานี                                   -  4    ,,    38    ,,                                                        ,,                                        9   ,,    10    ,,

 

สุรินทร์                                           + 3    ,,    10    ,,                                                        ,,                                  18   ,,    56    ,,

 

หนองคาย                                      + 8    ,,    59    ,,                                                        ,,                                  17   ,,    40    ,,

 

อยุธยา                                           + 0    ,,    18    ,,                                                        ,,                                  14   ,,    22    ,,

 

สิงห์บุรี                                          + 0   ,,    24    ,,                                                         ,,                                  14   ,,    52    ,,

 

อ่างทอง                                         + 0   ,,    18    ,,                                                         ,,                                  14   ,,    40    ,,

 

อุดร                                               + 9   ,,    16    ,,                                                         ,,                                  17   ,,    24    ,,

 

อุตรดิตถ์                                       -  0   ,,    34    ,,                                                          ,,                                      17   ,,    08    ,,

 

อุทัยธานี                                      -  0    ,,    57    ,,                                                         ,,                                      15   ,,    26    ,,

 

อุบลราชธานี                                + 18   ,,    02    ,,                                                        ,,                                  15   ,,    09    ,,