โศลกที่ ๗๑
เกี่ยวกับตะเกียงและประตูในห้องคลอด ท่านให้กฎเกณฑ์ไว้ดังนี้ จำนวนน้ำมันในตะเกียงให้ดูจากจันทร์ ถ้าจันทร์อยู่ในองศาต้นๆของราศี หรืออยู่ในนวางค์แรกของราศีแสดงว่ามีน้ำมันมาก จันทร์อยู่ท่ามกลางของราศีมีน้ำมันครึ่งหนึ่ง และถ้าจันทร์อยู่ท่ามปลายของราศีแสดงว่ามีน้ำมันน้อย
เกี่ยวกับไส้ของตะเกียงให้ดูจากลัคนา และมีวิธีการพิจารณาไส้ตะเกียงว่าสั้นหรือยาวเช่นเดียวกับการพิจารณาน้ำมัน
เกี่ยวกับลักษณะของตะเกียงให้ดูจากอาทิตย์ว่าอยู่ราศีใด ถ้าอาทิตย์อยู่ในจรราศี ตะเกียงยกเคลื่อนที่ได้ง่าย ถ้าอาทิตย์อยู่สถิระราศี ตะเกียงยกเคลื่อนที่ไม่ได้ และถ้าอาทิตย์อยู่อุภยะราศี ตะเกียงนั้นอาจยกเคลื่อนที่ได้แต่ต้องถอดหรือแกะออกมาจากที่เดิม
เกี่ยวกับประตูในห้องคลอดให้ดูจากภพเกนทระจากลัคนา หรือให้ดูว่าเกนทระอันใดที่เข้มแข็งที่สุด ให้พิจารณาอันนั้น ถ้ามีพระเคราะห์หลายดวงอยู่ในภพเกนทระ ให้พิจารณาดาวที่เข้มแข็งที่สุดในภพเกนทระเหล่านั้น ภพเกนทระต่างๆแสดงถึงทิศต่างๆของที่เกิด ฯ
โศลกที่ ๗๒
ถ้าเสาร์เข้มแข็งแสดงว่าห้องคลอดนั้นเป็นห้องเก่าแก่ตกแต่งหรือซ่อมแซมใหม่ ถ้าอังคารเข้มแข็งแสดงว่าห้องคลอดนั้นจะถูกเผาไฟหรือไฟไหม้ ถ้าจันทร์เข้มแข็งแสดงว่าห้องคลอดสร้างขึ้นใหม่ ถ้าอาทิตย์เข้มแข็งห้องคลอดทำด้วยไม้แต่บอบบางไม่แข็งแรง ถ้าพุธเข้มแข็งห้องคลอดใหญ่โตโอ่โถง เต็มไปด้วยการตกแต่งอย่างมีศิลปะ ถ้าศุกร์เข้มแข็งห้องคลอดเป็นห้องใหม่ประดับประดาอย่างสวยงามพรั่งพร้อมไปด้วยของหอม ถ้าพฤหัสบดีเข้มแข็งห้องคลอดนั้นจะแข็งแรงมั่นคงและถาวร ฯ
โศลกที่ ๗๓
ดูทิศทางของห้องคลอดว่าอยู่ทิศใดของบ้าน ท่านให้พิจารณาจากภพเกนทระจากลัคนาว่าเกนทระภพอันใดเข้มแข็งที่สุด คือมีพระเคราะห์ที่เข้มแข็งอยู่ในภพนั้น หรือเจ้าเรือนภพนั้นเป็นอุจจ์ ฯลฯ ถ้าภพที่เข้มแข็งเป็นราศีเมษ กรกฏ ตุลย์ พิจิก หรือกุมภ์ ห้องคลอดจะอยู่ทางทิศตะวันออกของบ้าน ถ้าภพที่เข้มแข็งนั้นเป็นราศีที่ครองด้วยพฤหัสบดีหรือพุธ ห้องคลอดจะอยู่ทางทิศเหนือของบ้าน ถ้าภพที่เข้มแข็งเป็นราศีพฤษภ ห้องคลอดจะอยู่ทางทิศตะวันตกของบ้าน ถ้าภพที่เข้มแข็งเป็นราศีมังกรหรือสิงห์ ห้องคลอดจะอยู่ทางทิศใต้ของบ้าน ฯ
โศลกที่ ๗๔
ภายในห้องคลอดทิศต่างๆแบ่งไว้ตามราศีทั้ง ๑๒ ราศีคือเมษและพฤษภเป็นทิศตะวันออก เมถุนเป็นทิศตะวันออกเฉียงใต้ กรกฏและสิงห์เป็นทิศใต้ กันย์เป็นทิศตะวันตกเฉียงใต้ ตุลย์และพิจิกเป็นทิศใต้ ธนูเป็นทิศตะวันตกเฉียงใต้ มังกรและกุมภ์เป็นทิศเหนือ มีนเป็นทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
เกี่ยวกับเตียงที่คนไข้คลอดซึ่งมี ๔ ขา ท่านกำหนดว่าภพที่ ๓ จากลัคนาหมายถึงขาเตียงทางขวาของหัวนอน ภพที่ ๑๒ จากลัคนาหมายถึงขาเตียงทางซ้ายของหัวนอน ภพที่ ๖ จากลัคนาหมายถึงขาเตียงทางขวาของปลายเท้า ภพที่ ๙ จากลัคนาหมายถึงขาเตียงทางซ้ายของปลายเท้า
เกี่ยวกับคนที่คลอดบุตร ลัคนาแสดงถึงทิศทางที่ผู้คลอดหันศรีษะไปทางทิศนั้น ภพที่ ๒ จากลัคนาแสดงถึงว่าผู้คลอดหันหน้าไปทางทิศนั้น ภพที่ ๔ และ ๕ หมายถึงทางด้านขวาของคนที่คลอดบุตร ภพที่ ๑๐ และ ๑๑ จากลัคนาหมายถึงด้านซ้ายของคนที่คลอดบุตร ภพที่ ๗ และ ๘ หมายถึงขาทั้งสองข้างของผู้ที่คลอดบุตร ฯ
โศลกที่ ๗๕
เกี่ยวกับจำนวนคนที่อยู่ในห้องคลอดหรือห้องใกล้เคียง ท่านวางหลักเกณฑ์ไว้ดังนี้ ภพทั้ง ๑๒ ภพ แบ่งได้ ๒ ประเภท คือประเภทที่มองเห็นขณะนั้น และประเภทที่มองไม่เห็นในขณะนั้น นับจากลัคนา ภพที่มองเห็นในท้องฟ้ามี ๖ ภพ คือ ๘-๙-๑๐-๑๑-๑๒ และ ๑ ส่วนภพที่แลไม่เห็นคือ ๒-๓-๔-๕-๖ และ ๗ จำนวนผู้คนที่เกี่ยวกับการคลอด ท่านให้นับจำนวนพระเคราะห์ที่อยู่ในภพต่างๆทุกภพ นับตั้งต้นแต่ภพลัคนาจนถึงภพที่จันทร์สถิตย์ และในระหว่างภพเหล่านี้ ดาวในภพที่ ๘-๙-๑๐-๑๑-๑๒-๑ เป็นจำนวนคนที่อยู่นอกห้องคลอด ส่วนดาวในภพที่ ๒-๓-๔-๕-๖ และ ๗ เป็นจำนวนที่อยู่ภายในห้องคลอด ฯ
โศลกที่ ๗๖
เจ้านวางค์ของลัคนา คือดูว่าลัคนาอยู่นวางค์ใดและดาวอะไรครองนวางค์นั้น ดาวนั้นเป็นเจ้านวางค์ของลัคนา เป็นดาวที่แสดงถึงบุคลิกลักษณะและท่วงทีวาจาของเจ้าชะตาหรือดาวพระเคราะห์ใดในชะตาที่มีกำลังเข้มแข็งที่สุด ย่อมแสดงถึงบุคลิกลักษณะของเจ้าชะตา เจ้านวางค์ของจันทร์คือพิจารณาดูว่าจันทร์อยู่ในนวางค์ใดและดาวอะไรครองนวางค์นั้น ดาวนั้นเป็นเจ้านวางค์ของจันทร์ เป็นดาวที่แสดงถึงผิวพรรณของเจ้าชะตา ลักษณะทั่วไป เช่นสูงต่ำหรือเกี่ยวกับส่วนอื่นๆของร่างกาย ให้พิจารณาจากภพต่างๆนับจากลัคนาเป็นต้นไป ดังได้อธิบายมาแล้วในบทที่ ๑ ฯ
โศลกที่ ๗๗
การแบ่งตรียางค์ ๓๖ ตรียางค์ออกเป็นส่วนต่างๆของร่างกาย ท่านให้ถือเอาตามสูตรต่างๆดังต่อไปนี้ โดยคิดภพที่ ๑ จากลัคนาเป็นลำดับไป ฯ
ภพ ตรียางค์ที่ ๑ ตรียางค์ที่ ๒ ตรียางค์ที่ ๓
๑ หัว คอ กระดูกเชิงกราน-สะโพก
๒ ตาขวา ไหล่ขวา อวัยวะสืบพันธุ์
๓ หูขวา แขนขวา ลูกอัณฑะข้างขวา
๔ รูจมูกข้างขวา สีข้างทางขวา ขาอ่อนข้างขวา
๕ แก้มขวา หัวใจด้านขวา เข่าขวา
๖ ขากรรไกรขวา หน้าอกด้านขวา น่องขวา
๗ ปาก ท้องน้อย-สะดือ ฝ่าเท่าทั้งสองข้าง
๘ ขากรรไกรซ้าย หน้าอกด้านซ้าย น่องซ้าย
๙ แก้มซ้าย หัวใจด้านซ้าย เข่าซ้าย
๑๐ รูจมูกข้างซ้าย สีข้างทางซ้าย ขาอ่อนซ้าย
๑๑ หูซ้าย แขนซ้าย ลูกอัณฑะข้างซ้าย
๑๒ ตาซ้าย ไหล่ซ้าย ทวารหนัก
หมายเหตุ
ลัคนาอยู่นวางค์ใด คิดนวางค์นั้นเป็นนวางค์ที่ ๑ ของตรียางค์ที่ ๑ ของภพที่ ๑
โศลกที่ ๘๘
ถ้าตรียางค์ใดๆในดวงชะตามีบาปเคราะห์สถิตอยู่ แสดงว่าส่วนของร่างกายตามความหมายของตรียางค์นั้นจะมีตำหนิ แต่ถ้าบาปเคราะห์นี้ร่วมหรือรับแสงจากศุภเคราะห์แสดงว่าตำหนินั้นเล็กน้อยไม่ใหญ่โต ไม่น่าเกลียดหรือทำให้เสียโฉม ถ้าบาปเคราะห์ร่วมเสาร์หรือเข้มแข็งเช่นเป็นเกษตร์ แสดงว่าตำหนินั้นเริ่มเป็นขึ้นแต่เมื่ออายุยังน้อยอยู่ ถ้าบาปเคราะห์นั้นไม่เข้มแข็งแสดงว่าตำหนินั้นเกิดเมื่ออายุมากแล้ว
ถ้าเสาร์เป็นดาวที่ทำให้เกิดตำหนิ ตำหนินั้นจะเกิดจากบาดแผลเรื้อรัง ถ้าอังคาร เป็นดาวที่ทำให้เกิดตำหนิ ตำหนินั้นจะเกิดจากไฟ ยาพิษ อุบัติเหตุ หรืองูกัด เป็นต้น ถ้าพุธเป็นดาวที่ทำให้เกิดตำหนิ ตำหนินั้นเกิดจากตกต้นไม้ ตกจากที่สูงต่างๆ ถ้าอาทิตย์เป็นดาวที่ทำให้เกิดตำหนิ ตำหนินั้นเกิดจากไม้แทงหรือตำ หรือภัยอันตรายจากสัตว์ ๔ เท้า ถ้าจันทร์เป็นดาวที่ทำให้เกิดตำหนิ ตำหนินั้นจะเกิดจากสัตว์ที่มีเขา หรือจากน้ำกรด เป็นต้น สำหรับพฤหัสบดี ศุกร์ และปูรณะจันทร์ ท่านว่าจะไม่ทำให้เกิดตำหนิใดๆ นอกจากจะไม่เข้มแข็งและในเวลาเดียวกัน ร่วมหรือรับแสงจากบาปเคราะห์ที่เข้มแข็ง ฯ
โศลกที่ ๗๙
ถ้าพุธร่วมกับพระเคราะห์อื่นๆอีก ๓ พระเคราะห์และอยู่ร่วมกันในตรียางค์ใด เป็นเครื่องแสดงว่าร่างกายที่มีความหมายเกี่ยวกับตรียางค์นั้นๆ จะต้องมีตำหนิตามลักษณะของดาวที่เข้มแข็งที่สุดในกลุ่มนั้น ถ้าศุกร์เป็นดาวให้โทษเช่นเป็นดาวอัสตะคืออยู่ใกล้กับอาทิตย์ภายใน ๕ องศา หรือศุกร์ไม่เข้มแข็งและอยู่ในเรือนของศัตรู เป็นต้น ศุกร์ก็สามารถจะทำให้เกิดตำหนิได้ ถ้าศุกร์นั้นได้รับแสงจากศุภเคราะห์ที่เข้มแข็งเช่นพฤหัสบดี ตำหนินั้นจะทำให้เจ้าชะตาน่ารักขึ้นอีก เช่นมีไฝในบางแห่งทำให้เก๋และมีเสน่ห์มากขึ้น และเฉพาะอย่างยิ่งในที่ลับ ถือว่ามีเสน่ห์รุนแรงดูดดื่มยิ่งนัก ฯ
โศลกที่ ๘๐
ในบทที่ ๓ นี้ได้กล่าวถึงการเกิดของสัตว์และต้นไม้ การผสมพันธ์เพื่อให้เกิดบุตรตามเวลาที่กำหนดไว้ โดยมีโยคเกณฑ์เกี่ยวกับพระเคราะห์ต่างๆทุกดวง ความรู้ส่วนมากที่กล่าวในบทนี้ โดยมากได้มาจากท่านวะราหะมิหิระอีกต่อหนึ่ง ไวทยะนาถะได้จบบทที่ ๓ ของปาริชาตชาดกแต่เพียงเท่านี้ ฯ
**********************************************************
