คัมภีร์ปาริชาตชาดก บทที่ ๙ ผลของวัน-นักษัตร-นวางศ์พิษ โศลกที่ ๓๘-๔๕
ผลของวันต่างๆ
โศลกที่ ๓๘
○วันอาทิตย์ ผู้ใดเกิดวันอาทิตย์ มีอารมณ์สนุกสนานร่าเริง มีผมและตาสีน้ำตาล รูปร่างสันทัด ผิวดำแดง จะได้เป็นนายคน
○วันจันทร์ ผู้ใดเกิดวันจันทร์ มีความกล้าหาญเด็ดเดี่ยว มีรูปร่างสวยงามน่ารักมีเสน่ห์ และเป็นคนมีใจเมตตากรุณาโอบอ้อมอารี
○วันอังคาร ผู้ใดเกิดวันอังคาร จะเป็นคนเจ้าโทสะ ดุร้ายเหี้ยมโหดทารุณ กล้าหาญเด็ดเดี่ยว มักจะมีวีรกรรมต่างๆที่ถูกยกย่อง มีเกียรติยศชื่อเสียง
○วันพุธ ผู้ใดเกิดวันพุธ เป็นคนเคารพศาสนา เคารพขนบธรรมเนียมประเพณี เคารพผู้มีอาวุโสและพวกพราหมณ์ พูดจาสุภาพ เรียบร้อย อ่อนหวาน ฯ
โศลกที่ ๓๙
○วันพฤหัสบดี ผู้ใดเกิดวันพฤหัสบดี จะเอาใจใส่ในศาสนกิจ จะกระทำพิธีบูชายัญ เป็นที่รู้จักและเคารพของราชา มีคุณธรรมหลายประการ มีคนสรรเสริญ มีเกียรติสูง
○วันศุกร์ ผู้ใดเกิดวันศุกร์ จะมีความมั่งคั่งร่ำรวย มีข้าวและอาหาร ที่ดินและทรัพย์สมบัติ ฯลฯ เป็นที่รู้จักของคนทั่วไป มีชื่อเสียงโด่งดัง กล้าหาญเด็ดเดี่ยว
○วันเสาร์ ผู้ใดเกิดวันเสาร์ เป็นผู้ทึบปัญญา ระทมทุกข์ ต้องอาศัยผู้อื่นเขา เป็นผู้นำไม่ได้ มักผิดใจกับญาติพี่น้อง ฉลาดในทางเอาเปรียบเพื่อนๆ ฯ
ชื่อของนักษัตรต่างๆ
โศลกที่ ๔๐-๔๑-๔๒-๔๓-๔๔
○๑.อัศวินี เทวดาครอง : อัศวิเนา เทวดา ๒ องค์
ชื่ออื่น : ตุรงค์ ทสร อัศวยุก หย
ชาติ : ไวศย หรือพ่อค้า
รูป : เป็นรูป ๓ จุดเหมือนหน้าของม้า รูปสามเหลี่ยม รูปโยนี
๒.ภรณี เทวดาครอง : พระยม
ชื่ออื่น : ยม กฤตานต ยามยภัม
ชาติ : ชาติต่ำที่สุด เช่น พวกจัณฑาล
รูป : รูป ๓ จุด รูปสามเหลี่ยม อยู่ทิศตะวันออกของอัศวิน
๓.กฤติกา เทวดาครอง : พระอัคนิ
ชื่ออื่น : หุตาศน อัคนิ พหุลา
ชาติ : พราหมณ์
รูป : รูป ๖ จุด คล้ายรูปมีดโกน
๔.โรหิณี เทวดาครอง : ประชาปติ
ชื่ออื่น : วิธิ วิริญจ ศกฏ
ชาติ : ศูทร
รูป : ดาว ๕ ดวงเรียงกันคล้ายรถศึกโบราณ
๕.มฤตศรีษะ เทวดาครอง : โสม หรือ จันทร์
ชื่ออื่น : เสามัย จันทร อาครหายณี อุฑุป มฤตศิรัส
ชาติ : พวกคนใช้ ทาสา ทาสี
รูป : ดาว ๓ ดวงเรียงกันเป็นรูปหัวเนื้อ
๖.อารทรา เทวดาครอง : รุทร
ชื่ออื่น : ตารกา เราทรัม
ชาติ : พวกคนขายเนื้อวัว
รูป : ดาวดวงเดียว รูปคล้ายหัวหรือหินประการัง
๗.ปุนรวสุ เทวดาครอง : อทิติ
ชื่ออื่น : อาทิตย สุรชนนี
ชาติ : พ่อค้า
รูป : ดาว ๕ ดวงเรียงกันเป็นรูปบ้านหรือรูปธนู
๘.ปุษย เทวดาครอง : พฤหัสปติ
ชื่ออื่น : ติษย อมเรทัย
ชาติ : กษัตริย์
รูป : ดาว ๓ ดวง รูปดอกไม้ ดอกฝ้าย
๙.อาศเลษ เทวดาครอง : สรรปา หรืองู นาค
ชื่ออื่น : อหิ ภุชงค
ชาติ : จัณฑาล
รูป : ดาว ๖ ดวงเรียงกัน รูปเหมือนงู
๑๐.มฆ เทวดาครอง : ปิตร
ชื่ออื่น : ปิตฤ ชนก
ชาติ : ศูทร
รูป : ดาว ๕ รูปเรียงกันเป็นรูปวอหรือเสลี่ยง
๑๑.ปูรวผลคุณี เทวดาครอง : อรยมัณ
ชื่ออื่น : อรยมัณ ภาคยมัน
ชาติ : พราหมณ์
รูป : ดาว ๔ ดวงรวมทั้งนักษัตร อุตตรผลคุนีด้วย คือนักษัตร ๒ ดวง
เรียงกันเป็นรูปสี่เหลี่ยม
๑๒.อุตตรผลคุนี เทวดาครอง : ภค
ชื่ออื่น : อุตตรำ ภคัม
ชาติ : กษัตริย์
รูป : รวมกับปูรวผลคุณี เป็นรูปสี่เหลี่ยม
๑๓.หัสต เทวดาครอง : สวิตา หรือ อาทิตย
ชื่ออื่น : ภาณุ อรุณ อรรก
ชาติ : พ่อค้า
รูป : ดาว ๕ ดวงเรียงกันเป็นรูปฝ่ามือ
๑๔.จิตรา เทวดาครอง : ตวัษฏ
ชื่ออื่น : ตวัษฏา สุรวรรธกิ
ชาติ : คนรับใช้ ทาสา ทาสี
รูป : ดาวดวงเดียวสุกใสเหมือนไข่มุก
๑๕.สวาตี เทวดาครอง : วายุ
ชื่ออื่น : มรุต วาต สวีรณ วายุ สมีร
ชาติ : คนขายเนื้อวัว
รูป : ดาวดวงเดียวสุกใสเหมือนนิล
๑๖.วิสาขา เทวดาครอง : อินทร และ อัคนิ
ชื่ออื่น : ทวิไทวต เอนทราคณิก ศูรปภ
ชาติ : จัณฑาล
รูป : ดาว ๕ ดวงเรียงกันเป็นรูปลูกล้อ
๑๗.อนุราธา เทวดาครอง : มิตร
ชื่ออื่น : ไมตรัม
ชาติ : ศูทร
รูป : ดาว ๓ ดวงเรียงกันเป็นรูปดอกบัวหรือฉัตร
๑๘.ชเยษฐา เทวดาครอง : อินทร
ชื่ออื่น : กุลิศตารา ศตมข สุรสวามี (เชษฐา)
ชาติ : คนรับใช้ ทาสี ทาสา
รูป : ดาว ๓ ดวงเรียงกันเป็นรูปฉัตร
๑๙.มูล เทวดาครอง : นิรฤติ
ชื่ออื่น : อสุร อัครตุภุช
ชาติ : คนขายเนื้อวัว
รูป : ดาว ๖ ดวงเรียงกันเป็นรูปขอช้าง หรือประตัก
๒๐.ปูรวาษาฒา เทวดาครอง : ชล
ชื่ออื่น : ปย สลิลัม ชลัม โตยัม
ชาติ : พราหมณ์
รูป : ดาว ๔ ดวงรวมกัน อุตรษาฒาเป็นรูปสี่เหลี่ยม
๒๑.อุตรษาฒา เทวดาครอง : วิศเวเทวา
ชื่ออื่น : วิศวัม
ชาติ : กษัตริย์
รูป : รวมกับปูรวาษาฒาเป็นรูปสี่เหลี่ยม
๒๒.อภิชิต เทวดาครอง : พรหมา
ชื่ออื่นๆยังค้นไม่พบ
ชาติ : พ่อค้า
รูป : ยังค้นไม่พบ
๒๓.ศรวณ เทวดาครอง : วิษณุ
ชื่ออื่น : ศโรณา วิษณุ หริ ศรุติ ศรวณภัม
ชาติ : จัณฑาล
รูป : ดาว ๓ ดวงเรียงกันเป็นรูปใบหูหรือลูกศร
๒๔.ศรวิษฏา เทวดาครอง : อัษไฏ
ชื่ออื่น : ธนิษฏา วสุ
ชาติ : คนรับใช้ ทาสี ทาสา
รูป : ดาว ๔ ดวงเรียงกันเป็นรูปกลอง
๒๕.ศตภิษก เทวดาครอง : วรุณ
ชื่ออื่น : ปราเจตรา ศตตารกัม วรุณภัม
ชาติ : คนขายเนื้อวัว
รูป : ดาว ๑๐๐ ดวงอยู่เป็นรูปดอกไม้
๒๖.ปูรวาภาทรปทา เทวดาครอง : อชเอกปาต
ชื่ออื่น : อไชกปาต อชปาต ปูรวาปโรษฐปทา
ชาติ : พราหมณ์
รูป : ดาว ๒ ดวงเรียงกันเป็นรูปภาพ
๒๗.อุตตราภาทรปทา เทวดาครอง : อหิรพุธนัย
ชื่ออื่น : อุตตรปโรษฐปทา อหิรพุธนัย
ชาติ : กษัตริย์
รูป : ดาว ๔ ดวง เรียงกันเป็นรูปสี่เหลี่ยม
๒๘.เรวตี เทวดาครอง : ปูษาณ
ชื่ออื่น : ปูษาณ เปาษณาภัม
ชาติ : ศูทร
รูป : ดาว ๓ ดวงเรียงกันเป็นรูปปลา ฯ
หมายเหตุ
นักษัตรต่างๆที่กล่าวมานี้ในคัมภีร์โหราศาสตร์โดยมากเขียนไว้เพียง ๒๗ นักษัตร ในคัมภีร์ปาริชาตชาดกให้ไว้ ๒๘ นักษัตร นักษัตรที่เกินมาคือนักษัตรอภิชิต ซึ่งต่อมาเพื่อความสะดวกในการคำนวณ ตามระบบต่างๆโหรส่วนมากได้เอาฤกษ์หรือนักษัตรนี้ออกเสีย คงเหลืออยู่เพียง ๒๗ นักษัตรเท่านั้น ซึ่งแบ่งลงตัวได้นักษัตรละ ๔ นวางค์พอดี และจำนวน ๒๗ นักษัตรก็ได้ใช้กันเป็นหลักมาตราบเท่าทุกวันนี้
ตำแหน่งนวางค์พิษ
โศลกที่ ๔๕
ตัณฑานต หมายความว่า เลวร้าย หรือเวลาให้โทษซึ่งมีประมาณ ๗.๕ ฆฏิกะหรือประมาณ ๓ ชั่วโมง ซึ่งเป็นระยะติดต่อระหว่างนักษัตร ๓ คู่ คือมูลและเชษฐา มฆาและอาศเลษ เรวตีและอัศวินี เส้นที่แบ่งนักษัตรเหล่านี้ได้แก่เส้นที่แบ่งราศีพิจิกและธนู เส้นแบ่งราศีมินและเมษ เส้นแบ่งราศีกรกฏและสิงห์ตามลำดับ
สำหรับเส้นที่แบ่งราศีพิจิกและธนู หรือระยะเชื่อมต่อระหว่างนักษัตรมูลและเชษฐา ร้ายแรงที่สุดมีชื่อพิเศษเรียกว่าอภุกต
ท่านกล่าวไว้ว่าเด็กชายหรือเด็กหญิง ตลอดจนข้าทาสหญิงชายหรือสัตว์เลี้ยงใดๆก็ตาม ถ้าเกิดในเวลาเชื่อมต่อของนักษัตรเหล่านี้ จะทำให้วงศ์ตระกูลหรือครอบครัวนั้นฉิบหายสิ้นแล ฯ
หมายเหตุ
ตัณฑานตะ หมายถึง ข้อศอก ข้อพับ ข้อต่อ ฯลฯ ถือว่าเวลาของพระจันทร์ที่โคจรผ่านตรงเส้นที่แบ่งอาณาเขตอย่างที่กล่าวไว้ในโศลกนี้ เป็นตำแหน่งของจันทร์ที่ให้โทษอย่างยิ่ง โดยถือเอาพระจันทร์ที่โคจรผ่านเส้นนี้ต้องเกินเวลา ๓ ชั่วโมง จึงจะพ้นการวิบัติ
บางพวกก็ถือเอาการโคจรของจันทร์ก่อนข้ามเส้นนี้ชั่วโมงครึ่งและข้ามไปแล้วชั่วโมงครึ่ง รวมเป็นเวลาทั้งสิ้น ๓ ชั่วโมง บางพวกคือเผื่อเหนียวเข้าไปอีก คือถือเอา ๓ ชั่วโมงก่อนและหลังที่จันทร์จะโคจรผ่านเส้นนี้รวมเป็น ๖ ชั่วโมง
