เทศกาล พราหมณ์-ฮินดู

เทศกาล หนุมานชยันตี
เป็นเทศกาลสำคัญอีกเทศกาลหนึ่งของศาสนิกชนฮินดู ในประเทศอินเดีย ซึ่งเป็นคล้ายวันประสูติของพระหนุมาน ในเรื่องรามเกียรติ ซึ่งหนุมานตามประวัติในคัมภีร์ฮินดูเชื่อว่าเป็นอวตารปางหนึ่งของพระศิวะ ซึ่งจะเฉลิมฉลองในคืนวันเพ็ญเดือนจิตตรา (ปูรนิมา จิตตรามาสะ)  วันนี้สาธุชนฮินดูจำนวนมากจะพากันไปโบสถ์ของหนุมานเพื่อทำการสักการะขอพร

หนุมาน (हनुमान्) เป็นตัวละครเอกตัวหนึ่งในเรื่องรามเกียรติ์ เป็นลิงเผือก จึงมีสีขาวเป็นสีประจำกาย เมื่อสำแดงฤทธิ์จะมี 4 หน้า 8 มือ นอกจากนี้ ยังมีลักษณะประจำกายอื่นๆ อีก เช่น สวมกุณฑล มีขนเพชร มีเขี้ยวเป็นแก้ว และ หาวเป็นดาวเป็นเดือน และหนุมาน ซึ่งเชื่อว่าเป็นอวตารปางหนึ่งของพระศิวะ เสด็จลงมาบนโลกเพื่อช่วยเหลือพระรามในการปราบยุคเข็ญตามเรื่องราวที่ปรากฏในรามายณะ หนุมานโดดเด่นมากที่สุดในเรื่องของความจงรักภักดีที่แน่วแน่มั่นคง และเป็นสัญลักษณ์ของความเป็นอมตะ(ไม่รู้จักตาย) ความเข้มแข็ง พลังอันมหาศาล ความรัก และปัญญาความรู้  ซึ่งปรากฏกายมาในรูปของพญาวานร  หนุมาน เป็นลิงที่มีฤทธิ์มาก สามารถสำแดงเดชต่างๆ ได้หลายประการ เช่น การขยายร่างกายให้ใหญ่โต การยืดหางให้ยาว เป็นต้น นอกจากนี้ หนุมานยังได้ชื่อว่าเป็นอมตะ คือ ไม่มีวันตาย เนื่องจากเป็นบุตรของพระพาย (ลม) กับนางสวาหะ ด้วยเหตุนี้ เมื่อหนุมานมีอันตรายถึงตายแล้ว เพียงแค่มีลมพัดมา หนุมานก็จะฟื้นคืนชีพขึ้นมาใหม่ ด้วยอำนาจของพระพายผู้เป็นบิดา

บุคลิกของหนุมาน

เป็นตัวแทนของชายหนุ่มทั่วไป คือ รูปงาม มีนิสัยเจ้าชู้ และ มีภรรยามาก เช่น นางสุพรรณมัจฉา ทั้งคู่มีบุตรด้วยกันหนึ่งตน คือ มัจฉานุ ซึ่งเป็นลูกผสมระหว่าง ลิงเผือกกับปลา นั่นคือ มีกายเป็นลิงเผือกเหมือนหนุมาน แต่หางนั้น กลับเป็นหางของปลา นางเบญกาย บุตรีของพญาพิเภก หนุมานได้นางเบญกายตอนที่ นางเบญกายจำแลงกายเป็นศพของ นางสีดาลอย ทวนน้ำมา เพื่อหลอกพระรามให้เสียพระทัย แต่ภายหนังกลนี้ถูกจับได้ พระรามจึงให้หนุมานพานางเบญจกายไปส่งกลับเมือง ซึ่งทั้งมีคู่ลูกด้วยกัน ชื่อว่า อสุรผัด
ตลอดเรื่องรามเกียรติ์นั้น หนุมานผู้เป็นทหารเอกได้รับรางวัลจากพระราม 3 ครั้ง
1.    ผ้าขาวม้า ได้ตอนที่หนุมานไปเผากรุงลงกา
2.    ธำมรงค์ ได้จากตอนที่ไปช่วยพระรามหลังจากที่ถูกไมยราพจับไปขังไว้ที่เมืองบาดาล
3.    เมืองนพบุรีพร้อมสนม 5000 นาง ได้ในตอนที่เสร็จศึกลงกาแล้ว
เมื่อเสร็จศึกกรุงลงกาแล้ว พระรามได้สถาปนาให้เป็น "พระยาจักรกฤษณ์พิพรรธพงศา" และยกกรุงอยุธยาให้ครองกึ่งหนึ่ง แต่หนุมานได้ถวายคืนพระราม เพราะสำนึกว่าตนไม่สูงศักดิ์พอ พระรามจึงยกเมืองนพบุรีให้ครองแทน

การเฉลิมฉลองในวันหนุมาน ชยันตี
ในวันนี้จะมีการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ทั่วทั้งประเทศอินเดีย เชื่อกันว่าหนุมานประสูติในยามเช้าตรู่ ดังนั้นผู้ทำการบูชาก็จะทำพิธกรรมต่างๆและการสวดมนต์บูชาตั้งแต่ยังเช้ามืดก่อนรุ่งอรุณ จนถึงตะวันพลบค่ำจึงเสร็จพิธีกรรม ผู้คนก็จะออกไปนมัสการหนุมานที่โบสถ์ฮินดูในตอนเช้าเพื่อขอพร และพราหมณ์ก็จะเจิมหน้าผากด้วยผงสีพิเศษเฉพาะในวันนี้คือสีเหลืองให้กับผู้มาสักการะเพื่อความเป็นศิริมงคล และบางคนก็จะถือพรตอดอาหารในวันนี้ หรือ สวดพระนามทั้ง 108 พระนามของหนุมานเพื่อขอพรในเรื่องความสำเร็จ  
แต่สำหรับในรัฐทมิฬนาดูและเกราล่า จะฉลองวันหนุมานชยันตี ในวัน เพ็ญเดือนมฤคศิระ หรือประมาณกลางธันวาคม-มกราคม  โดยเชื่อว่าหนุมานประสูติในมูละนักษัตร และรัฐโอริสสา กับ รัฐอันตระ ก็มีวันหนุมานชยันตีแตกต่างออกไป