ทศาของดาวเคราะห์
ทศาที่เสวยอายุมีหลายชั้นตั้งแต่ระยะยาวถึงระยะสั้นที่สุด ทศาที่เสวยอายุในระยะยาวเรียกว่ามหาทศา ในมหาทศามีทศาแทรกเรียกว่า อนุทศาหรือภุกติ และในอนุทศามีทศาแทรกอีกเรียกว่าวิทศา หรืออุปทศา และมีแทรกกันต่อไปนี้เป็นชั้น ๆ จนถึงระยะสั้นที่สุด แต่ที่
4
ใช้กันอย่างมากก็เพียงวิทศา ทุกทศามีดาวเคราะห์เป็นเจ้าทศา 9 ดาวเคราะห์เข้าเสวยอายุเรียงกันตามลำดับดังนี้ อาทิตย์, จันทร์, อังคาร, ราหู, พฤหัสบดี, เสาร์, พุธ, เกตุ, ศุกร์ ทศาแรกที่เสวยอายุ เมื่อเกิดเรียกว่ามหาทศากำเนิด ได้แก่มหาทศาของดาวเคราะห์เจ้าการนักษัตร์ที่จันทร์เสวยเมื่อเกิด เมื่อครอบเวลาของดาวเคราะห์เจ้ามหาทศากำเนิดแล้ว ดาวเคราะห์เจ้ามหาทศาต่อไปจะเข้าเสวยอายุเรียงกันไปตามลำดับ ดาวเคราะห์ 1 เป็นเจ้าการ 3 นักษัตร์ แต่ละดาวเคราะห์เป็นเจ้ามหาทศาเสวยอายุในระยะยาวเป็นเวลาต่างกัน ตั้งแต่ 6 ปี ถึง 20 ปี
จันทร์เสวยนักษัตร์ |
เจ้ามหาทศา |
เสวยอายุ |
กฤตติกา, อุตตราผลคุณี, อุตตราษาฒ. โรหิณี, หัสด, ศรวณา. มฤคศิระ, จิตตรา, ธนิษฐ. อาระทระ, สวาดิ, ศตภิษา. ปุนะระวะสุ, วิศาขะ, ปูรพาภัทรบาท. ปุษยะ, อนุราขะ, อุตตราภัทรบาท. อัษเลษา, เชษฐ, เรวดี. มาฆะ, มูละ, อัศวิณี. ปูรพาผลคุณิ, ปุรพาษาฒ, ภะระณิ. |
อาทิตย์ จันทร์ อังคาร ราหู พฤหัสบดี เสาร์ พุธ เกตุ ศุกร์ |
6 ปี 10 ,, 7 ,, 18 ,, 16 ,, 19 ,, 17 ,, 7 ,, 20 ,, |
5
ทุกมหาทศามีอนุทศาแทรก โดยดาวเคราะห์ 9 ดาวเคราะห์ เป็นเจ้าอนุทศา เข้าแทรกเรียงกันไปตามลำดับอย่างเดียวกับมหาทศาเวลาของแต่ละอนุทศาเฉลี่ยจากเวลาของมหาทศา
ทุกอนุทศามีวิทศาแทรกเช่นเดียวกันอนุทศาแทรกมหาทศา เวลาแต่ละของวิทศาเฉลี่ยจากเวลาของอนุทศา
การผูกดวงชะตาเพื่อพิจารณาผลของมหาทศาได้ถูกต้อง นอกจากดวงธรรมดา (ราศีจักร) จำต้องคำนวณดวงที่แสดงเขตแน่นอนของเรือนด้วย (ภวะจะลิตะหรือภวะจักร) และดวงที่แสดงราศีนวางศ์ของลัคน์และดาวเคราะห์ (นวางศ์จักร) ก็มีความสำคัญเท่ากัน (ภวะจักรดูโหราวิทยาเล่ม 3 และ 4)